Well-being, czyli dbanie o pracowników to już nie mrzonki

Co to jest well-being i co ma wspólnego z biznesem?

Zwrócenie bacznej uwagi na well-being staje się koniecznością także w Polsce.

„Jeśli zadbasz o swoich pracowników, oni zatroszczą się o klientów. Ludzie to prawdziwy motor każdego biznesu. ” – twierdzi Richard Branson.

Z badań przeprowadzonych w 2017 roku w polskich firmach wynika, że ponad połowa pracowników odczuwa znużenie i senność, a 60% czuje zmęczenie tuż po przebudzeniu. Z badań przeprowadzonych przez Instytut Gallupa* na całym świecie wynika, że średni poziom zaangażowania pracowniczego wynosi 13% i widoczny jest trend spadkowy.

Biznes nie może pozostać wobec tych danych obojętny, również ze względu na wartości wchodzącego na rynek pracy pokolenia tzw. Millenialsów, ceniących sobie jakość życia, a nie tylko wysokość wynagrodzenia i sukcesy w pracy.

Zaangażowanie pracowników a realia współczesnego życia

Młodzi ludzie wchodzący na rynek pracy cenią sobie również niezależność, rozwój osobisty, a nad pracę przekładają osobiste szczęście. Często zmieniają pracę i mają wysokie oczekiwania wobec pracodawcy. Ich zaangażowanie w realizację zadań organizacyjnych jest zależne od spełnienia przez firmę wielu warunków.

Zupełnie inne podejście mają zwykle czterdziesto- i pięćdziesięcioletni pracownicy, obciążeni kredytami, opiekujący się dziećmi i rodzicami i próbujący pogodzić pracę z obowiązkami rodzinnymi. Do tego dochodzi presja nadążania za rozwojem technologii, a także nadmiar informacji i konieczność ich filtrowania. Rezultaty zbyt dużego obciążenia to zmęczenie, brak koncentracji, czasem wypalenie zawodowe, a na pewno zmniejszone zaangażowanie wynikające ze zmęczenia i stresu.

Well-being, czyli w kierunku holistycznego spojrzenia na pracę

Ze względu na zbadany związek dobrostanu z zaangażowaniem i efektywnością, coraz więcej organizacji podejmuje działania wspierające zdrowe życie swoich pracowników. Działania te często zawierają się w obszarze określanym najczęściej jako wellness, czyli koncentrują się na dbaniu o fizyczny dobrostan (edukacja w zakresie zdrowego odżywiania, dopłaty do karnetów sportowych, przyjazne miejsce pracy, pokoje odpoczynku, nauka utrzymywania prawidłowej postawy itp.).

W biznesie znana jest również koncepcja work-life balance, opierająca się na dążeniu do równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Nie chodzi o ścisły podział tych dwóch sfer i dbanie o nieprzekraczanie ustalonych godzin pracy, ale raczej o świadome kształtowanie relacji między tymi obszarami. Ważne dla work-life balance jest określenie swoich celów i priorytetów, a także koncentracja na tym, co istotne. Kluczowe jest też odpowiedzenie sobie na pytanie, czy to, co robimy, przynosi nam satysfakcję. Pracodawca może wspierać work-life balance takimi rozwiązaniami jak elastyczny czas pracy, elastyczne formy zatrudnienia czy praca zdalna.

Coraz częściej jednak biznes zauważa szerszy aspekt dobrostanu, który określa się mianem well-being. Podejście well-being zakłada, że zdrowie jest nie tylko wynikiem braku choroby, ale też poczucia, że wszystko jest na właściwym miejscu, że mamy poczucie sensu, szczęścia i energię do działania.

Koncepcja well-being zakłada, że ważne jest nie tylko zdrowie fizyczne, ale i odporność psychiczna, umiejętność radzenia sobie ze stresem i emocjami, a także „poukładania” swojego życia

Instytut Gallupa wspólnie z firmą Healthways przeprowadził badania i opracował pięć kluczowych elementów, które zapewniają ludziom poczucie zadowolenia i spełnienia w życiu codziennym, w tym zawodowym. Te elementy to (opracowanie własne):

1. KARIERA I ROZWÓJ

poczucie sensu i lubienie tego, co się robi
poczucie tworzenia wartości dla siebie i innych
zauważanie możliwości swojego rozwoju
postrzeganie swojej użyteczności społecznej

2. DOBROSTAN FIZYCZNY I EMOCJONALNY / PSYCHICZNY

dobre zdrowie, witalność
świadomość własnych emocji i umiejętność zarządzania nimi
radzenie sobie ze stresem i odporność psychiczna
poczucie sensu
rozwój intelektualny

3. RELACJE

dobre, wspierające relacje z innymi ludźmi
poczucie przynależności

4. ŚRODOWISKO

pozytywnie odbierane otoczenie, w którym żyjemy
akceptacja społeczności, z którą się identyfikujemy

5. FINANSE

poczucie bezpieczeństwa finansowego
kontrola nad swoimi finansami

Badania przeprowadzone w USA pokazały, że: 7% dorosłych ma poczucie dobrostanu we wszystkich elementach. Natomiast 28% dorosłych ma poczucie, że żaden z tych 5 elementów nie jest u nich zaspokojony.

W Polsce dokładne badania nad well-being pracowników są dopiero prowadzone, za kilka lat będziemy mieli na ten temat więcej danych.

Korzyści i straty związane z well-being w organizacji

Z puntu widzenia organizacji ważne jest uświadomienie zarządzającym, że pracownicy NIE MAJĄCY poczucia dobrostanu:

niemal dwukrotnie częściej korzystają z dni wolnych z powodu stanu zdrowia
dużo częściej zmieniają pracę
są mniej zaangażowani w pracę
słabo radzą sobie z działaniem pod presją czasu i wyzwań
są mniej elastyczni i bardziej oporni na zmiany

Well-being a odporność psychiczna

W opracowaniach na temat well-being często pojawia się pojęcie odporności psychicznej, czyli cechy osobowości, która w dużym stopniu determinuje to, o ile skutecznie radzimy sobie z wyzwaniami, stresorami i presją – niezależnie od okoliczności.

Osoby odporne psychicznie widzą szansę jako możliwość, a nie zagrożenie. W rezultacie wykazują wysoką odporność na stres, dobrze radzą sobie z emocjami, potrafią się skoncentrować, a także utrzymywać pozytywne nastawienie i energię w działaniu.

Jak dbać o well-being?

Zarówno well-being jak i odporność psychiczną pracowników organizacji można wzmacniać. Na pewno warto zacząć od zadania sobie kilku pytań:

Czy kultura organizacyjna w mojej firmie promuje well-being?
Na ile pracownicy mają poczucie sensu i czy wyznają te same wartości co promowane przez organizację?
Czy menedżerowie budują kapitał społeczny, zaufanie do siebie i innych przez wspieranie i budowanie pozytywnych relacji?
Czy pracownicy regularnie przechodzą szkolenia na temat tego, jak dobrze radzić sobie ze stresem i emocjami?
Na ile organizacja się zdrowo rozwija i daje możliwość takiego rozwoju ludziom?
Czy organizacja wspiera zdrowy tryb życia i fizyczną aktywność pracowników?

Na bazie uzyskanych odpowiedzi warto opracować długofalowy program dbania o dobrostan pracowników, uwzględniający działania na co dzień, szkolenia i spójną komunikację z pracownikami w celu tworzenia kultury organizacyjnej sprzyjającej well-being.

Szkolenie well-being daje wiedzę i umiejętności do takiego zaplanowania i wdrożenia działań w organizacji, które będą wspierały takie podejście. Jest to tez korzystne dla indywidualnych osób uczestniczących w takim szkoleniu.

* Badanie „Gallup’s State of the Global Workplace”, więcej pod linkiem:

http://www.gallup.com/businessjournal/188033/worldwide-employee-engagement-crisis.aspx